De IJbaan is als het burgerinitiatief “Ei aan het IJ” gestart in het voorjaar van 2014. Het doel van dit initiatief is het realiseren van een stedelijke kabelbaan als hoogwaardige, aanvullende OV-verbinding over het IJ. Juist op de flanken van de stad, daar waar het IJ breed en diep is, gebruik je de open ruimte boven de stad.

In juni 2015 werd het initiatief als “kansrijk” benoemd door de expertcommissie van het gemeentelijke onderzoek “Sprong over het IJ”. Eind 2015 is Stichting IJbaan opgericht om een crowd funding campagne te organiseren voor een eerste haalbaarheidsonderzoek.In december 2016 werden de resultaten van deze quickscan gepresenteerd in Pakhuis de Zwijger. Ingenieurs van Arcadis onderzochten twee tracés, één op de westflank en één op de oostflank van het IJ, en bestempelden de IJbaan als een “no brainer”.

2017 was een topjaar voor de IJbaan: de gemeente Amsterdam zegde haar medewerking toe aan een vervolgonderzoek als ook een bescheiden financiële bijdrage. Ook de support van, onder anderen, de Haven van Amsterdam en de Vervoerregio Amsterdam is verkregen.

Op verzoek van de gemeente Amsterdam werd gekozen voor onderzoek naar een kabelbaanverbinding in Haven-Stad. In september 2017 heeft Stichting IJbaan de opdracht tot het doen van een vervolgonderzoek, inclusief een schetsontwerp, verleend aan Arcadis en UNStudio.

Op 14 juni 2018 zijn het schetsontwerp van UNStudio en het vervolgonderzoek door Arcadis voor de IJbaan gepresenteerd. De verbinding van NDSM/Marina in Amsterdam-noord naar de Minervahaven (tussenstation) en Hemknoop en Amsterdam-west bleek de meeste vervoerswaarde te hebben en goed inpasbaar te zijn in de ontwikkelingen van Haven-Stad. Dit positieve resultaat is in september 2018 aangeboden aan het gemeentebestuur van Amsterdam. Op 10 juli 2019 heeft de gemeenteraad een motie aangenomen, waarin het College wordt aangespoord met onze Stichting IJbaan te verkennen of een realisatieovereenkomst kan worden gesloten. Vanaf september 2019 tot het voorjaar van 2020 zijn gezamenlijk met de gemeente aanvullende onderzoeken gedaan. De aanvullende onderzoeken en het aangepaste schetsontwerp zijn aan B&W en de gemeenteraad van Amsterdam aangeboden op 6 november 2020.

In oktober 2021 volgde de ondertekening van een intentieovereenkomst tussen Stichting IJbaan, de Gemeente Amsterdam en de Vervoerregio Amsterdam. Doel van deze overeenkomst is het gezamenlijk onderzoeken van de haalbaarheid. In juni 2023 heeft het College van Burgemeester en Wethouders het te onderzoeken tracé vastgesteld. In nauwe samenwerking met de gemeente, de vervoerregio en het Havenbedrijf Amsterdam is het project verder ontwikkeld. Met behulp van externe adviseurs zijn de vervoerswaarde, ruimtelijke inpassing, techniek en investeringskosten uitgewerkt.

In het voorjaar van 2025 zijn de definitieve haalbaarheidsstudies aan de gemeente en de vervoerregio gepresenteerd en besproken. Ons voorstel is om de IJbaan in twee fasen te realiseren, waarbij de eerste fase van Amsterdam Noord naar de Minervahaven in 2030 klaar zou kunnen zijn.